Fonds 04.10. - 04.10. Piringen, 1676-1799

Identity area

Reference code

BE SAT 04.-04.10.

Title

04.10. Piringen, 1676-1799

Date(s)

  • 1676-1799 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

11 nummers

Context area

Name of creator

Administrative history

Archival history

De Sint-Gertrudiskerk werd reeds vermeld in 1205, maar dateert hoogstwaarschijnlijk reeds van de twaalfde eeuw. Ze was een “quarta capella” of kwartkapel van het Tongerse Onze-Lieve-Vrouwekapittel. Dit betekent dat de rector tot in 1592 door de pastoor van Tongeren benoemd werd. Deze rector mocht huwelijken inzegenen en begrafenissen leiden. Doopsels waren echter gereserveerd voor de priesters van de moederkerk in Tongeren. Vanaf 1592 stelden de kanunniken van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel de rector aan en dit hield aan tot het Bisdom van Luik in 1830 besliste dat Piringen zijn eigen doopvont mocht hebben.
Gedurende de Negenjarige Oorlog (1688-1697) werden zowel het dorp als de kerk geplunderd en gedeeltelijk verwoest. Toen de vertegenwoordigers van het kapittel hun controlerende bezoek aan de kerk van Piringen brachten in 1707, bleek deze dan ook in slechte staat te zijn. Herstellingen lieten lang op zich wachten. De onderhandelingen met Tongeren sleepten namelijk erg lang aan en pas omstreeks 1790 werd de kerk hersteld. De kabinetskaart van de Ferraris (1771-1777) toont ons nog de plattegrond van de oorspronkelijke kerk.
Het is pas in de 19de eeuw dat Piringen een zelfstandige parochie wordt. Op het einde van het tweede decennium van de 19de eeuw wordt in 1819 de oudere mogelijk romaanse of vroeg-gotische kerk, met uitzondering van de vroeg-gotische toren, afgebroken omwille van de bouwvallige staat. Een nieuwe classicistische zaalkerk wordt opgericht. In het verdere verloop van de 19de eeuw ondergaat de kerk verschillende werkzaamheden. Omstreeks 1845-1850 moet de klokkentoren dringend hersteld worden om een groter verval tegen te gaan. De toren wordt in 1883 hersteld onder leiding van provinciaal architect Herman Jaminé (1826-1885). Zijn zoon en tevens provinciaal architect Leon Jaminé (1858-1921) werd rond de eeuwwisseling aangesteld voor de herstellingswerken aan de kerk. Tussen 1899 en 1901 worden nieuwe vensters geplaatst en wordt het oude oksaal afgebroken om een nieuw op te richten. In het tweede decennium van de 20ste eeuw wordt een nieuw orgel geïnstalleerd (1910) en worden twee klokken alsook de klokkenstoel hersteld (1912-1913).
Omwille van de bevolkingsaangroei was de vroeg-19de-eeuwse kerk te klein geworden en daarom werd beslist een grotere kerk te bouwen. Naast een dossier van vergroting van de kerk werd er ook een dossier voor herstellingswerken aan de toren voorbereid. Hasselaar Joseph Deré werd voor beide dossiers als architect aangesteld. Uit de drie aannemers die inschreven op de aanbesteding bleken de gebroeders Debaye uit Borgloon de goedkoopste te zijn. Voor de bouw, die begon op 27 september 1940, werden subsidies van de provincie, de staat en de Commissie voor Wederopbouw toegekend. Nog vóór de oplevering werd de kerk namelijk beschadigd door het bombardement op 20 april 1941. De schade aan het dak, plafonds en vensters werd meteen hersteld. Uiteindelijk werd de kerk door de bisschop van Luik ingewijd op 22 juli 1941.

Immediate source of acquisition or transfer

Content and structure area

Scope and content

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

vrij te raadplegen

Conditions governing reproduction

vrij te reproduceren mits bronvermelding, enkel fotografische reproductie

Language of material

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Publication note

Sint-Gertrudis Parochie Piringen, Gouden kerkfeest, Piringen, 1991.

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Subject access points

Place access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Status

Level of detail

Dates of creation revision deletion

Language(s)

Script(s)

Sources

Accession area

Related subjects

Related people and organizations

Related genres

Related places