Identificatie
Referentie code
Titel
Datum(s)
- 1676-1799 (Vervaardig)
Beschrijvingsniveau
Archief
Omvang en medium
11 nummers
Context
Naam van de archiefvormer
Institutionele geschiedenis
archiefbewaarplaats
Geschiedenis van het archief
De Sint-Gertrudiskerk werd reeds vermeld in 1205, maar dateert hoogstwaarschijnlijk reeds van de twaalfde eeuw. Ze was een “quarta capella” of kwartkapel van het Tongerse Onze-Lieve-Vrouwekapittel. Dit betekent dat de rector tot in 1592 door de pastoor van Tongeren benoemd werd. Deze rector mocht huwelijken inzegenen en begrafenissen leiden. Doopsels waren echter gereserveerd voor de priesters van de moederkerk in Tongeren. Vanaf 1592 stelden de kanunniken van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel de rector aan en dit hield aan tot het Bisdom van Luik in 1830 besliste dat Piringen zijn eigen doopvont mocht hebben.
Gedurende de Negenjarige Oorlog (1688-1697) werden zowel het dorp als de kerk geplunderd en gedeeltelijk verwoest. Toen de vertegenwoordigers van het kapittel hun controlerende bezoek aan de kerk van Piringen brachten in 1707, bleek deze dan ook in slechte staat te zijn. Herstellingen lieten lang op zich wachten. De onderhandelingen met Tongeren sleepten namelijk erg lang aan en pas omstreeks 1790 werd de kerk hersteld. De kabinetskaart van de Ferraris (1771-1777) toont ons nog de plattegrond van de oorspronkelijke kerk.
Het is pas in de 19de eeuw dat Piringen een zelfstandige parochie wordt. Op het einde van het tweede decennium van de 19de eeuw wordt in 1819 de oudere mogelijk romaanse of vroeg-gotische kerk, met uitzondering van de vroeg-gotische toren, afgebroken omwille van de bouwvallige staat. Een nieuwe classicistische zaalkerk wordt opgericht. In het verdere verloop van de 19de eeuw ondergaat de kerk verschillende werkzaamheden. Omstreeks 1845-1850 moet de klokkentoren dringend hersteld worden om een groter verval tegen te gaan. De toren wordt in 1883 hersteld onder leiding van provinciaal architect Herman Jaminé (1826-1885). Zijn zoon en tevens provinciaal architect Leon Jaminé (1858-1921) werd rond de eeuwwisseling aangesteld voor de herstellingswerken aan de kerk. Tussen 1899 en 1901 worden nieuwe vensters geplaatst en wordt het oude oksaal afgebroken om een nieuw op te richten. In het tweede decennium van de 20ste eeuw wordt een nieuw orgel geïnstalleerd (1910) en worden twee klokken alsook de klokkenstoel hersteld (1912-1913).
Omwille van de bevolkingsaangroei was de vroeg-19de-eeuwse kerk te klein geworden en daarom werd beslist een grotere kerk te bouwen. Naast een dossier van vergroting van de kerk werd er ook een dossier voor herstellingswerken aan de toren voorbereid. Hasselaar Joseph Deré werd voor beide dossiers als architect aangesteld. Uit de drie aannemers die inschreven op de aanbesteding bleken de gebroeders Debaye uit Borgloon de goedkoopste te zijn. Voor de bouw, die begon op 27 september 1940, werden subsidies van de provincie, de staat en de Commissie voor Wederopbouw toegekend. Nog vóór de oplevering werd de kerk namelijk beschadigd door het bombardement op 20 april 1941. De schade aan het dak, plafonds en vensters werd meteen hersteld. Uiteindelijk werd de kerk door de bisschop van Luik ingewijd op 22 juli 1941.
Directe bron van verwerving of overbrenging
Inhoud en structuur
Bereik en inhoud
Waardering, vernietiging en slectie
Aanvullingen
Ordeningstelsel
Voorwaarden voor toegang en gebruik
Voorwaarden voor raadpleging
vrij te raadplegen
Voorwaarden voor reproductie
vrij te reproduceren mits bronvermelding, enkel fotografische reproductie
Taal van het materiaal
Schrift van het materiaal
Taal en schrift aantekeningen
Fysieke eigenschappen en technische eisen
Toegangen
Verwante materialen
Bestaan en verblifplaats van originelen
Bestaan en verblijfplaats van kopieën
Related units of description
Notitie Publicaties
Sint-Gertrudis Parochie Piringen, Gouden kerkfeest, Piringen, 1991.